Donaudelta

Mug                                                         

Een mug is een vliegend insect uit de orde tweevleugeligen en de onderorde muggen (Nematocera). Sommige soorten lijken echter meer op een vlieg, een spin of een vlinder dan op een mug.

Een mug is eenvoudig beschouwd een primitieve versie van een vlieg en heeft een klein, dun en fragiel lichaam, zes dunne pootjes, meestal twee veer-achtige antennes waarmee zeer goed geur waargenomen kan worden en een kleine kop met vaak zichtbare zuigsnuit. Er zijn wel soorten die wat groter worden maar deze hebben steeds een langwerpige bouw en meestal sprieterige poten. Sommige muggen echter, zoals de knutten, hebben een meer vlieg-achtige bouw, ze worden ook wel zandvliegen genoemd. Alle muggen hebben een zuigsnuit, maar verreweg de meeste soorten kunnen daar niet mee bijten. De muggen die wel kunnen bijten behoren tot verschillende families, waarvan die der steekmuggen (Culicidae) ongetwijfeld de bekendste is. Soorten uit deze familie zijn onder andere de malariamuggen (geslacht Anopheles) die bij de mens indirect verantwoordelijk zijn voor meer dan een miljoen doden per jaar. Ook andere muggen kunnen voor overlast zorgen al kunnen ze niet bijten, voorbeelden zijn langpootmuggen waarvan de larven het gazon aantasten, motmuggen die massaal kunnen opduiken bij een gesprongen riolering en rouwmuggen die in reusachtige zwermen kunnen voorkomen die het verkeer kunnen hinderen. Ze leven van plantensappen als nectar en zijn vrij onopvallende insecten. De twee vleugels worden in rust achter de rug gevouwen en het achterste paar poten is bij veel soorten langer en steekt in rust naar achteren. Dit doet een mug om eventuele aanstormende vijanden waar te nemen; in plaats van deze te zien voelt de mug de luchtwervelingen met de achterpoten en vliegt snel weg bij gevaar.

Steekmuggen of muskieten zijn de bekendste muggen en zijn in beginsel onschuldige insecten die leven van nectar. Toch staan ze voor de mens bekend als vervelende vampiristische wezens omdat ze onder andere menselijk bloed zuigen, althans de vrouwtjes tijdens de aanmaak van de eitjes. Bij de mens resulteert dat meestal in een rode jeukende bult, maar bijtende muggen kunnen ook veel schade aanrichten vanwege ziekten die ze kunnen verspreiden, zoals de beruchte West-Nijlziekte. In tropische gebieden verspreiden muggen op grote schaal vaak dodelijke ziekten (onder andere malaria), waaraan jaarlijks miljoenen mensen sterven. Ook op dieren kunnen muggen verschillende ziektes overbrengen. Vogel- en veehouders kunnen hierdoor enorme economische schade lijden. Muggen kunnen bijvoorbeeld ook verantwoordelijk zijn voor grote uitbraken van veeziekten, zoals blauwtong.